Hải Phòng – thành phố cảng năng động, trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ và logistics lớn của miền Bắc, đang bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng trở thành hình mẫu tiêu biểu của chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam. Trong hành trình đó, xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ chiến lược, vừa mang tính lý luận vừa có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, hội nhập và hiện đại hóa.

1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của Đề án

Việc xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa tại Hải Phòng xuất phát từ yêu cầu cụ thể hóa các chủ trương, đường lối lớn của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị quán triệt, triển khai tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW sáng 20/10/2024 và cuộc làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hải Phòng ngày 14/11/2024.

Đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà còn là sự thể hiện quyết tâm của Đảng bộ và Nhân dân thành phố đi đầu trong đổi mới mô hình phát triển, tạo dựng hệ giá trị xã hội chủ nghĩa hiện đại, hội nhập và phù hợp với đặc thù địa phương. Đề án được xây dựng với tinh thần khoa học, cầu thị, đổi mới và sáng tạo, dựa trên 04 nguyên tắc cơ bản: (1)- Đặt con người vào vị trí trung tâm của mọi chiến lược phát triển; (2)- Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội; (3)- Xây dựng chính quyền kiến tạo, phục vụ, minh bạch, lấy người dân và doanh nghiệp làm chủ thể trung tâm; (4)- Bảo đảm quốc phòng – an ninh trong mọi điều kiện và bối cảnh phát triển mới.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Hải Phòng đã đạt được nhiều thành tựu, đã và đang đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Theo đánh giá của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Hải Phòng đã đạt được những thành tựu mà nhiều địa phương khác chưa làm được khi cùng chung một bối cảnh và thể chế”. Từ một đô thị bị ảnh hưởng nặng nề do chiến tranh, Hải Phòng đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học - công nghệ và dịch vụ hàng đầu của cả nước. Năm 2024, quy mô kinh tế Hải Phòng đứng thứ 5 toàn quốc; là địa phương duy nhất liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số trong suốt một thập kỷ. Thu ngân sách nhà nước xếp thứ 3, thu hút vốn FDI xếp thứ 2 toàn quốc. Hải Phòng đứng đầu cả nước về Chỉ số năng lực cạnh tranh, Chỉ số cải cách hành chính, Chỉ số hài lòng của người dân và Chỉ số xanh cấp tỉnh.

Văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế có nhiều chuyển biến tích cực. Hải Phòng đã trở thành địa phương không còn hộ nghèo, đồng thời triển khai nhiều chính sách an sinh xã hội mang tính đột phá như: hỗ trợ 100% học phí cho học sinh các cấp, hỗ trợ chi phí đào tạo nghề, chăm lo người có công và các nhóm yếu thế.

Những thành tựu đáng tự hào đó có được, trước hết nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, Nhà nước và sự ủng hộ, giúp đỡ của các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương bạn đối. Đồng thời, bắt nguồn từ truyền thống văn hóa - cách mạng vẻ vang và những phẩm chất đáng quý của con người Hải Phòng: mạnh mẽ, hào sảng và nghĩa tình; là kết tinh của tinh thần đoàn kết, sáng tạo và khát vọng vươn lên của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân thành phố qua các thế hệ.

Đây chính là những động lực mạnh mẽ để Hải Phòng tiếp tục nỗ lực, tập trung xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

2. Những mục tiêu chiến lược và những bước đi cụ thể của Hải Phòng

Đề án xác định mục tiêu chung là xây dựng thành phố Hải Phòng trở thành “thành phố văn minh – hạnh phúc”, hình mẫu tiêu biểu của mô hình chủ nghĩa xã hội trong kỷ nguyên mới, nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố: kinh tế phát triển cao và bền vững; xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; con người phát triển toàn diện cả về trí tuệ, đạo đức, thể chất, tinh thần và lối sống; cộng đồng đoàn kết, nhân văn, có bản sắc văn hóa riêng và Nhà nước, chính quyền vì dân, phục vụ nhân dân, hoạt động hiệu quả, minh bạch, hiện đại.

Để cụ thể hóa mục tiêu đó, Đề án đề ra năm nhóm nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, về thể chế – chính quyền: Tập trung đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực quản trị của hệ thống chính trị, hướng tới chính quyền kiến tạo – phục vụ – minh bạch; thực hiện dân chủ thực chất, lấy người dân là trung tâm, chủ thể và mục tiêu của phát triển.

Hai là, về kinh tế: Phát triển kinh tế hiện đại, xanh, tuần hoàn, số hóa, gắn tăng trưởng với công bằng xã hội, đảm bảo an sinh xã hội bền vững, không ai bị bỏ lại phía sau.

Ba là, về môi trường sống – xã hội đáng sống: Xây dựng môi trường đô thị xanh, sạch, an toàn, nhân văn, phát triển hệ thống phúc lợi xã hội, đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ công, tạo cơ hội phát triển cho mọi người.

Bốn là, về quốc phòng – an ninh và hội nhập quốc tế: Giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả; quảng bá hình ảnh thành phố hòa bình, hữu nghị, phát triển và hội nhập.

Năm là, về con người xã hội chủ nghĩa: Xây dựng thế hệ công dân Hải Phòng có tri thức – đạo đức – ý thức công dân – tinh thần cống hiến; phát triển hệ thống giáo dục, y tế, văn hóa làm nền tảng nâng tầm con người.

Để hiện thực hóa Đề án trong điều kiện, bối cảnh tình hình mới, thành phố Hải Phòng sẽ chú trọng thực hiện 05 nhóm giải pháp đột phá: (1)- Xây dựng hệ giá trị văn hóa – đạo đức – con người xã hội chủ nghĩa gắn với thực tiễn địa phương; (2)- Phát triển kinh tế bền vững dựa trên nền tảng công nghệ cao, kinh tế xanh, kinh tế số; (3)- Nâng cao chất lượng quản trị đô thị, cải cách hành chính, số hóa dịch vụ công; (4)- Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, xây dựng ý thức trách nhiệm cộng đồng; (5)- Củng cố quốc phòng – an ninh, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác, bảo vệ thành quả cách mạng, giữ gìn ổn định chính trị – xã hội.

3. Tầm nhìn xa – Trách nhiệm lớn

Hải Phòng hôm nay không chỉ có nền kinh tế tăng trưởng nhanh, mà còn là thành phố giàu truyền thống cách mạng, văn hóa đặc sắc, có vị thế chiến lược về quốc phòng – an ninh và hội nhập quốc tế. Để trở thành hình mẫu của chủ nghĩa xã hội, thành phố phải không ngừng nỗ lực đổi mới, sáng tạo, đoàn kết và phát huy mọi nguồn lực, sức sáng tạo của các tầng lớp nhân dân thành phố, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Với sự quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền, quân và Nhân dân, cùng sự hỗ trợ của Trung ương, thành phố Hải Phòng sẽ tiếp tục vươn mình mạnh mẽ, xây dựng thành công mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa, hiện thực hóa khát vọng trở thành “thành phố gương mẫu” như lời căn dặn thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lần đầu tiên về thăm và làm việc với Đảng bộ, chính quyền, quân và Nhân dân thành phố vào ngày 20/10/1946.

Cửa Biển